Overheid bindt strijd aan tegen AI gedreven cybercrime

De tools die gebaseerd zijn op Artificial Intelligence (AI) worden steeds toegankelijker. Hiermee neemt ook de dreiging van AI-gestuurde cybercriminaliteit toe. Met het bekende ChatGPT, dat inmiddels zo’n 110 miljoen actieve gebruikers heeft, kunnen individuen redelijk eenvoudig tekst, beeld, codes en scripts produceren. Volgens het vaktijdschrift Emerce leidt dit tot een toename van hacks, phishing-mails, malware, identiteitsfraude, deepfakes en ransomware.

De overheid heeft een belangrijke stap gezet door het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (het CCV) opdracht te geven voor het ontwikkelen van een keurmerk voor ICT-dienstverleners. Met zo’n keurmerk kan het mkb zich beter te wapenen tegen de snel groeiende dreiging van cybercriminaliteit. 

 

 

Voor grote en kleine bedrijven vormt phising de grootste bedreiging. Phising mails lijken afkomstig van betrouwbare bedrijven, maar zijn dat in werkelijkheid niet. Het doel van deze e-mails is om je te misleiden zodat je persoonlijke informatie deelt, zoals wachtwoorden of bankgegevens. En de cijfers liegen er niet om. Volgens Emerce is ongeveer negentig procent van alle cybersecurity incidenten bij bedrijven is terug te voeren op een phishing e-mail.

Cybercrime aangejaagd door AI is in hoog tempo een duidelijk verdienmodel geworden. De cyberciminelen worden daarbij steeds vindingrijker. Ze maken inmiddels gebruik van eigen taalmodellen vergelijkbaar met ChatGPT. Tools als WormGPT, FraudGPT, maar ook DarkBart, de darkweb-variant van Google’s AI-model Bart, vormen een concrete dreiging. Vorig jaar werd door het mkb 14.000 keer aangifte gedaan van een cyberincident. De schade voor het mkb van een phishing incident gemiddeld 270 duizend euro. De totale schade van cybercrime voor de Nederlandse maatschappij schat Rabobank vorig jaar zo’n 10 miljard euro.  

Mkb-bedrijven zijn kwetsbaar en vaak niet goed in staat om zich zelfstandig volledig tegen cybercriminaliteit te wapen. Terwijl een cyberveilig mkb steeds belangrijker wordt voor de Nederlandse economie en samenleving. Vooral bedrijven in kritieke sectoren als energie of gezondheidszorg lopen gevaar, maar ook bedrijven die onderdeel uitmaken van een leveranciersketen van grotere organisaties als defensie. Een onveilig mkb kan daarmee de stabiliteit van zo’n hele keten of zelfs de economie beïnvloeden.

Het Nationaal Politielab AI (NPAI) poogt de groeiende cyberdreiging het hoofd te bieden en  bedrijven in het mkb te helpen die slachtoffer zijn of dreigen te worden van cybercriminaliteit. De enorme analytische capaciteit van AI wordt daarbij ingezet om afwijkende patronen in data te herkennen en codes te begrijpen of te analyseren zodat malware eerder ontdekt kan worden. Er wordt gewerkt aan de voorspelbaarheid van een cyberaanval worden en het voorkomen ervan.

Meer informatie over advies cybercrime.

Of neem abonneer op de CCV-nieuwsbrief.

Detailhandel zet ruim 4 procent meer om in vierde kwartaal 2023

De detailhandel zette in het vierde kwartaal van 2023 ruim 4 procent meer om dan in dezelfde periode een jaar eerder. Het verkoopvolume was 0,3 procent hoger. Er gingen meer detailhandelaren failliet dan in het vorige kwartaal. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe kwartaalcijfers over de detailhandel.

 

De omzetstijging in het vierde kwartaal kwam door hogere prijzen én meer verkopen. Dat de omzetgroei mede behaald werd door een hoger verkoopvolume, was voor het eerst sinds het eerste kwartaal van 2022. De omzetstijging in de tussenliggende kwartalen kwam door hogere prijzen.

In 2023 boekten ondernemers in de detailhandel een omzetstijging van 5,6 procent. Het verkoopvolume was 2,4 procent lager dan een jaar eerder.

Meer omzet foodsector, maar minder verkopen

In het vierde kwartaal steeg de omzet in de foodsector met ruim 5 procent vergeleken met een jaar eerder. Zowel supermarkten als voedingsspeciaalzaken – zoals kaaswinkels en slagerijen – behaalden een hogere omzet. Voor beide branches gold dat de hoeveelheid verkochte producten wel afnam. Voedingsspeciaalzaken verkochten ruim 2 procent minder dan in vierde kwartaal een jaar eerder. Bij supermarkten was dat bijna 1 procent minder.

In de non-foodsector nam de omzet met 2 procent toe vergeleken met het vierde kwartaal van 2022. Wel werd er minder verkocht (-0,4 procent). Vooral winkels in recreatieartikelen zoals boeken of sportartikelen en winkels in consumentenelektronica en witgoed verkochten minder. Kledingwinkels verkochten ruim 3 procent meer dan in dezelfde periode een jaar eerder. Drogisterijen verkochten ruim 1 procent meer.

Meer online omzet

In het vierde kwartaal nam de online omzet van detailhandelaren toe met 1,3 procent vergeleken met dezelfde periode een jaar eerder. Bij winkels die alleen online verkopen groeide de omzet in het vierde kwartaal van 2023 met ruim 4 procent. Bij detaillisten die zowel online verkopen als via een fysieke winkel, ook wel multichannelers genoemd, nam de online omzet met bijna 3 procent af.

    

In het vierde kwartaal waren er bijna 166 duizend bedrijven in de detailhandel (exclusief tankstations en apotheken). Dat is 7,3 procent van alle Nederlandse bedrijven. Bijna 7 op de 10 detailhandelaren was een bedrijf met één werkzame persoon.

Meer detailhandelaren begin 2024 negatief over economisch klimaat

Aan het begin van het eerste kwartaal van 2024 oordeelden meer detailhandelaren negatief over het economisch klimaat in de komende drie maanden. Per saldo ruim 8 procent van de ondernemers verwachtte een verslechtering. In het derde kwartaal was dit per saldo nog ruim 4 procent. Detailhandelaren waren daarmee iets pessimistischer dan gemiddeld. Per saldo 7 procent van alle ondernemers in Nederland is negatief gestemd over het economisch klimaat in de komende drie maanden.