Ook volgend jaar staan de Flevolandse mkb-bedrijven weer voor een uitdaging. Waren het in 2023 de corona terugbetalingen die menig klein mkb’er bezighield, 2024 belooft eenn uitdagend jaar te worden wegens de zwakke economische groei, hogere inkoopkosten, hogere rentelasten en personeelskrapte. En financiering aantrekken wordt nog lastiger. Terwijl veel ondernemers juist voor grote investeringen staan – in bijvoorbeeld automatisering en verduurzaming – zwakken banken hun kredietverstrekking aan het mkb juist verder af.
De verwachting is dat enkele ontwikkelingen 2024 een grote impact op ondernemers zal hebben. Door de sombere economische vooruitzichten verwacht Dirkjan Takke van financieringsplatform NLInvesteert dat er meer bedrijven in financiële problemen gaan komen. Ondernemers zullen nog harder moeten werken voor financiering en om goed personeel te krijgen en te behouden. Ook de duurzaamheid vraagt om veel aandacht en dus om nieuwe investeringen. Denk daarbij aan de kleine mkb’er die moet overschakelen op elektrische bestelauto’s, terwijl er op zijn bedrijventerrein wegens slechte planning van netbeheerder en overheid, géén extra stroom te krijgen is. De personeelskrapte tenslotte zullen ondernemers hoger in moeten zetten op automatisering dan kom de artificial intelligence (AI) om de hoek kijken, die echter nog verre van perfect is waardoor de problemen zich verder ophopen.
De volgende trends zijn in 2024 aan de orde:
1. Verschuiving naar non-bancaire financiering zet door.
Banken zijn de afgelopen jaren steeds zuiniger geweest in kredietverstrekking. Sinds 2013 is de uitstaande mkb-financiering met ruim 24 miljard gedaald, van 144,7 naar 120,3 miljard. De vraag naar non-bancaire oplossingen zal daardoor toenemen. Voor alternatieve financieringen als geheel zijn er wel steeds meer aanbieders Vijftien Europese crowdfundingplatformen, met name uit Frankrijk, hebben een vergunning met een Nederlands verkregen. Een interessante ontwikkeling: het financiersadvies aan ondernemers wordt steeds persoonlijker en de financieringsmogelijkheden komen echter steeds meer vanuit heel Europa. Wie geld zoekt doet er goed aan om eens bij Horizon Flevoland aan te kloppen.
- Het MKB blijft kampen met een tekort aan goed personeel
Ondernemers maken zich zorgen over de vraag naar hun producten en diensten blijkt uit de recente conjunctuur-enquête (COEN) van onder andere het CBS en MKB Nederland. Veel ondernemers zien groeimogelijkheden. Maar het tekort aan personeel wordt genoemd als de belangrijkste belemmering. Ook ziekteverzuim is een kostenpost voor mkb-ondernemers. Flexibele contracten worden in 2024 lastiger, de Nederlandse overheid wil vaste contracten aantrekkelijker maken en flexibele contracten onaantrekkelijker. Het zelf opleiden en omscholen van werknemers wordt steeds belangrijker. Het Leerwerk Loket Flevoland kan daarbij van advies dienen.
- Investeringsuitgaven gaan naar ‘slimmer werken’
Investeringsuitgaven gaan steeds vaker naar robotisering en automatisering. Efficiency moet de winstmarges verbeteren, productieprocessen vergroenen en de bedrijfsvoering robuuster maken. De vraag naar zogenaamde CAPEX (Capital Expenditures) investeringsgelden zal toenemen. Er wordt echter weer meer in huis gedaan in plaats van uitbesteed. Nieuwe machines zijn in de regel energiezuiniger en ook slimmer: minder mensenhanden en meer automatisering. Ook ondernemers die slimmer willen produceren kunnen bij Horizon Flevoland terecht voor advies.
- Het mkb zal verder moeten verduurzamen
Zowel de hoge energieprijzen als de klimaatambities zorgen ervoor dat de noodzaak voor de verduurzaming van het bedrijfsleven groter is dan ooit. Dit moet niet alleen gebeuren in de grote industriële bedrijven maar ook in het mkb. Door te verduurzamen besparen mkb’ers op energiekosten, dragen ze bij aan het halen van onze klimaat-, milieu- en circulaire doelen en verminderen we de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en zeldzame materialen. We zien bovendien dat duurzaamheid in toenemende mate een voorwaarde wordt voor het krijgen van financiering. Een bedrijf hoeft niet nu al een groene 10 te scoren op duurzaamheid, maar er moet wel een plan liggen en je moet kunnen rapporteren op de voortgang. Wie advies nodig heeft op het terrein van duurzaamheid kan terecht bij het Expertisecentrum Energie Flevoland (EEF). een
